مقدمات و شرایط اولیهی لازم برای آغاز مطالعه چیست؟
آیا تا کنون دقت کردهاید که هر جلسه مطالعهی شما چگونه شروع میشود؟
شاید کمتر دقت کرده باشید که یکی از نقطه ضعفهای اساسی بیشتر داوطلبین به نحوه شروع مطالعه برمیگردد.
مطالعه بدون کسب آمادگیهای لازم، مانند شنا کردن بدون یادگیری مهارتهای شنا است.
کسی که بی مقدمه وارد مطالعه شود علاوه بر این که چیز زیادی یاد نخواهد گرفت، زمان زیادی را هم از دست خواهد داد.
در ادامه مطلب فراهدف به شرایطی که مطالعه بهتر می شود را بیان می کند:
مکان مطالعه
داوطلبین
در خصوص مکان مطالعه عادتهای متفاوتی دارند. مطالعه در منزل، محل کار و
کتابخانههای عمومی از رایجترین مکانهای مطالعه محسوب میشوند.
آنچه در
این باره باید بدانید این است که محیط و مکان مطالعه علاوه برداشتن شرایطی
چون سکوت و آرامش، باید تا حد امکان ثابت و بدون تنوع باشد. اگر واقعا
میخواهید با تمرکز مطالعه نمایید باید سعی کنید که خود را به محیط یکنواخت و
ثابت عادت دهید. بنابراین فضاهای عمومی مانند محل کار، برای یک مطالعه
جدّی، مکان مناسبی محسوب نمیشود. تغییرات مکرر در دکور اتاق و یا مکان
مطالعه نیز چون مخلّ تمرکز میشوند توصیه نمیگردد.
بعضیها دوست دارند
موقع مطالعه کسان دیگری مانند دوستان دور و برشان باشند. اگر هدف از این
کار مطالعه گروهی و رفع اشکال باشد خوب است، اما در هرحال، باید زمانهایی
برای مطالعه فردی -به صورت تنها- در نظر گرفته شود.
اگر میتوانید و
امکانات لازم را دارید بهترین مکان برای مطالعهی توام با تمرکز، منزل
خودتان و البته یک اتاق مشخص است و اگر علیرغم فراهم بودن امکانات و شرایط
وهمکاری اعضاء خانواده، باز دوست دارید که در فضاهای دیگری مطالعه نمایید،
احتمالا باید در نیّت جدّی خود برای درس خواندن شک کنید.
هدفمندی مطالعه
این
موضوع را از زوایای مختلف میتوان مورد بحث قرار داد. یک بعد مهم هدفمندی
به نیّات و ایدهآل و انگیزههای شما برمیگردد. بعد دیگر آن به آرامش ذهنی
و نظم رفتاری شما مربوط است. یکی دیگر از ابعاد آن این است که شما چه قدر
مهارتها و ظرافتهای لازم در برنامهریزی و به خصوص پیشبینی تغییرات به
خرج دهید. یعنی اینکه اگر قسمتی از برنامهی شما اجرا نشد و یا طولانی شدن
یک برنامه منجر به هم خوردن برنامههای دیگر شد چه طرحهای هدفمندی را
پیشبینی کرده باشید.
اگرچه درخصوص هر یک از ابعاد در قسمتهای بعدی صحبت
خواهیم کرد. اما برای این که در این قسمت هم به نتیجهای رسیده باشیم به
این نکته اشاره میکنیم که هدفمندی در مطالعه یعنی داشتن یک ذهنیت روشن و
شفاف درباره اهداف برنامهها و پیشبینیهای لازم. به عبارت دیگربا یک ذهن
ابهامگرا و پیچیده و سردرگم نمیتوان مطالعهای موفق داشت. اگر از پس خود
برنمیآیید حتما به مشاور مراجعه کنید و با برنامه و تحت کنترل مشاور
متخصص مطالعه خود را انجام دهید.
آغاز هشیارانه
ما
در این جا برای بیداری و هشیاری تعاریف متفاوتی را درنظر میگیریم. هشیاری
یعنی داشتن یک آگاهی ارادی و به عبارت بهتر یعنی بیداری آگاهانه.
بسیاری
از داوطلبین آزمون (وکالت، قضاوت و ...) برای ورود به مطالعه بیدار هستند
ولی هشیاری لازم را ندارند. شاید برای شما پیش آمده که مطالعه درسی را شروع
کردهاید
اما بعد از گذشتن دقایقی، تازه متوجه شدهاید که اصلا نمیدانید چه میکنید!
چار حواسپرتی میشوید و یا مطالب را خوب درک نمیکنید.
مطالعهی
شما وقتی هشیارانه است که شما از لحظهی شروع مطالعه و بعد در لحظه لحظهی
ادامهی آن بدانید که دارید چه میکنید و کاملا کنترل ارادی بر رفتار خود
داشته باشید. چگونه میتوان مطالعه را هشیارانه آغاز کرد؟
وضو بگیرید، نیت کنید، برای یکی دو دقیقه چشمان خود را ببندید و افکارتان را بر روی کاری که میخواهید انجام دهید متمرکز سازید.
یک تذکر آمرانه و جلب توجه کننده به خودتان بدهید.
مثلا با صدای بلند به خود دستور بدهید که من در این لحظه با آمادگی کامل میخواهم مطالعه این قسمت از کتاب را شروع کنم.
یک علامت یا رمز بخصوص را برای خود تعیین کنید و …
نتیجه گیری آمادگی برای مطالعه
-1 برای مطالعه جدّی و توام با تمرکز، یک فضای ثابت و یکنواخت بهترین مکان است.
-2 باید به طور شفاف بدانید که چه در مغز شما میگذرد و چه میخواهید بکنید.
-3 تمرین خودآگاهی و تقویت هشیاری، کیفیت آغاز و ادامهی مطالعه را افزایش خواهد داد.